Được biết đến như một ‘thỏi nam châm’ mạnh mẽ thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI), TP.HCM đang phải đối mặt với những thách thức ngày càng lớn. Sự khan hiếm đất đai cho khu công nghiệp và khu chế xuất (KCN, KCX), cùng với các vấn đề liên quan đến môi trường và công nghệ, là những thách thức mà thành phố đang nỗ lực vượt qua để duy trì sức hút của mình đối với các nhà đầu tư.
Vốn FDI vào TP.HCM sụt giảm
Mặc dù quý III/2023 chứng kiến một số dấu hiệu tích cực trong tình hình kinh tế – xã hội TP.HCM, thì ngược lại, mảng thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) đã ghi nhận một giảm mạnh, lên đến 34,1%, chỉ đạt khoảng gần 2 tỷ USD. Tình trạng này đã gợi lên lo ngại về khả năng thu hút FDI của TP.HCM, với điểm đen chủ yếu được đặt ra là tại các Khu công nghiệp và Khu chế xuất.
Cần lưu ý rằng, KCN, KCX đầu tiên của cả nước, đó là KCX Tân Thuận, đã ra đời từ năm 1991. Điều này có nghĩa là chỉ còn chưa đầy 20 năm nữa, KCX này sẽ “hết hạn sử dụng”. Trong khi đó, trên lãnh thổ TP.HCM hiện nay có khoảng 20 KCN, với tỉ lệ lấp đầy lên đến 95%. Điều này đặt ra thách thức lớn đối với việc thành phố thu hút dòng vốn FDI mới, nếu không có những biện pháp thiết thực.
Trong bối cảnh này, một số doanh nghiệp logistics, trong đó có FM Logistics – doanh nghiệp Pháp cung cấp dịch vụ hậu cần và đặt mục tiêu trở thành một trong top 3 doanh nghiệp logistics có dòng vốn FDI lớn nhất Việt Nam, đã giải thích rằng vấn đề lớn nhất đối mặt là do quỹ đất.
Dự án kho bãi mà FM Logistics đầu tư đòi hỏi một diện tích lớn, vượt quá 20.000m2 và có khả năng mở rộng lên đến 50.000m2. Đại diện của tập đoàn Pháp chia sẻ rằng sau khi thực hiện khảo sát tại TP.HCM và đối mặt với tình trạng thiếu hụt quỹ đất, họ đã quyết định xây dựng kho bãi tại Khu công nghiệp VSIP III ở Bình Dương.
Theo thông tin chi tiết, Trung tâm phân phối FM Logistics được xây dựng bởi NG Concept, một công ty thành viên chuyên quản lý và kinh doanh bất động sản thuộc tập đoàn FM Logistic. Với vị trí cách trung tâm TP.HCM khoảng 43 km, cơ sở kho bãi mới này sở hữu 78 cửa xuất nhập hàng, cùng với các tính năng thiết lập an toàn và bảo mật hàng đầu. Mục tiêu của trung tâm là cung cấp các dịch vụ lưu trữ, quản lý, vận hành và phân phối chất lượng cao, đồng thời tối ưu hóa chi phí.
Nhìn nhận vấn đề này, ông Đào Xuân Đức, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khu công nghiệp TP.HCM (HBA), đồng thuận rằng vấn đề lớn của TP.HCM hiện nay là tình trạng khan hiếm quỹ đất.
Trải qua 32 năm kể từ khi KCN đầu tiên, Khu chế xuất Tân Thuận, ra đời, TP.HCM hiện đã phát triển hơn 20 KCN với đủ quy mô, và tỷ lệ lấp đầy đạt hơn 80%. Trái ngược với những địa phương như Long An, Tây Ninh, Đồng Nai, nơi có thể dễ dàng giải phóng đất để tạo quỹ đất cho khu công nghiệp, TP.HCM phải đối mặt với những thách thức khác nhau. Mặc dù thành phố đã chuẩn bị quỹ đất, nhưng những khó khăn liên quan đến giải toả, đền bù… đang tạo ra tình trạng thiếu hụt quỹ đất sạch và đủ lớn để cung ứng cho nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư nước ngoài. Điều này đang là điểm nghẽn, như ông Đức đã đánh giá.
Ngăn “chảy máu” FDI
Ông Đào Xuân Đức đã chia sẻ rằng thành phố đã nhận được một lượng lớn đề xuất đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài, và một số trong số đó là những dự án đầy triển vọng. Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, thách thức lớn nhất mà TP.HCM đang gặp phải là những dự án này đòi hỏi một quỹ đất lớn, thậm chí cả trăm hecta.
Thành phố đang xây dựng bộ tiêu chí khuyến khích đầu tư. Chúng ta đã vượt qua giai đoạn phải tiếp nhận dự án bằng mọi giá để lấp đầy KCN. Hiện nay, chúng ta đang ở giai đoạn lựa chọn dự án, dựa trên những tiêu chí đã đề ra như môi trường xanh, sạch…” ông Đức nói.
Theo ông Đức, để khắc phục tình trạng thiếu hụt quỹ đất cho các dự án đầu tư, thành phố đã đề xuất Thủ tướng bổ sung quy hoạch cho Khu công nghiệp (KCN) Phạm Văn Hai I & II với tổng diện tích 668 ha. Hiện nay, quá trình quy hoạch và xây dựng cơ sở hạ tầng cho KCN này đang được triển khai để thu hút đầu tư trong thời gian tới. Đồng thời, thành phố cũng đang chuẩn bị quỹ đất mới với khoảng 1000 ha, nhưng các khu đất này còn phải đợi quy hoạch, đền bù và giải toả trước khi có thể đưa vào khai thác.
Hiện tại, TP.HCM đã phát triển đề án quy hoạch cho các KCN và Khu công nghiệp (KCX) trên địa bàn đến năm 2030, với tầm nhìn đến năm 2045. Trong kế hoạch này, thành phố đặt ra nhiều tiêu chí quan trọng.
“Thành phố đang xây dựng bộ tiêu chí khuyến khích đầu tư. Chúng ta đã vượt qua giai đoạn phải tiếp nhận mọi dự án bằng mọi giá để lấp đầy KCN. Hiện nay, chúng ta đang ở giai đoạn chọn lọc dự án dựa trên những tiêu chí quan trọng như môi trường xanh, sạch…”, ông Đức chia sẻ.”
Người đứng đầu HBA cũng nhấn mạnh rằng yếu tố công nghệ cao sẽ là một trong những điểm quan trọng cần chú ý trong việc thu hút đầu tư vào các KCN, KCX ở TP.HCM trong thời gian tới. Trong khoảng thời gian 5-7 năm trở lại đây, TP.HCM đã xây dựng những nhà xưởng cao tầng, thậm chí là 9, 10 tầng ở các KCX Tân Thuận, KCX Linh Trung… và đây được xem là giải pháp hiệu quả để giải quyết tình trạng khan hiếm đất KCN. “Tuy nhiên, hiện nay, nhiều dự án FDI có yêu cầu về công nghệ cao không cần quỹ đất lớn, và chúng có thể tận dụng những nhà xưởng cao tầng đã có để triển khai hoạt động sản xuất,” ông Đức nhấn mạnh.
“Cùng với việc mở rộng quy hoạch cho hai KCN mới với tổng diện tích 668 ha, TP.HCM kỳ vọng sẽ mở rộng nguồn cung khu công nghiệp, đặc biệt là khu công nghệ cao quy mô lớn trong thời gian tới khi có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang công nghiệp, đặc biệt là trên diện tích dưới 500 ha,” ông Vũ Minh Chí, Trưởng phòng Cấp cao, phòng Dịch vụ KCN Avison Young Việt Nam nhận định.
Thông tin được tổng hợp bởi Khoxuongdep.com.vn – Đơn vị chuyên dịch vụ bất động sản công nghiệp và khu công nghiệp !