Thẩm quyền cho thuê đất, giao đất, cho phép chuyển mục đích SDĐ theo Luật Đất đai 2024

Luật Đất đai 2024 đã thiết lập những nguyên tắc quan trọng nhằm tăng cường quản lý việc sử dụng đất đai tại Việt Nam thông qua các quy định cụ thể và chi tiết. Một trong các nội dung trọng yếu được nêu trong Điều 123 là quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Hiểu rõ các quy định này không chỉ giúp cơ quan nhà nước thực hiện đúng chức năng, mà còn hỗ trợ các tổ chức và cá nhân nắm rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình.

1. Thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Theo khoản 1 Điều 123 Luật Đất đai 2024, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định trong các trường hợp cụ thể sau đây:

1.1. Cho thuê đất, giao đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cho tổ chức trong nước

Các tổ chức trong nước bao gồm doanh nghiệp, cơ quan hành chính sự nghiệp, và các tổ chức khác hoạt động tại Việt Nam. UBND cấp tỉnh là cơ quan chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc giao đất, cho thuê đất hoặc cho phép các tổ chức này chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này đảm bảo tính đồng bộ trong việc quản lý đất đai và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

1.2. Giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo và tổ chức tôn giáo trực thuộc

Đối với các tổ chức tôn giáo, việc sử dụng đất thường liên quan đến các mục đích đặc thù như xây dựng nhà thờ, chùa chiền, hoặc các cơ sở phục vụ tín ngưỡng. UBND cấp tỉnh có thẩm quyền để đảm bảo việc sử dụng đất tôn giáo phù hợp với quy hoạch và quy định pháp luật.

1.3. Cho thuê đất, giao đất đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, được phép tham gia vào các hoạt động kinh tế tại Việt Nam, bao gồm cả việc sử dụng đất. UBND cấp tỉnh đảm bảo rằng các quyết định giao đất, cho thuê đất được thực hiện minh bạch, góp phần thúc đẩy đầu tư và phát triển kinh tế.

1.4. Cho thuê đất đối với tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao

UBND cấp tỉnh có thẩm quyền trong việc cho thuê đất đối với các tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, như đại sứ quán hoặc lãnh sự quán. Quy định này nhằm đảm bảo rằng các hoạt động ngoại giao được tiến hành trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia, đồng thời tuân thủ các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

2. Thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện

Khoản 2 Điều 123 quy định các trường hợp thuộc thẩm quyền quyết định của UBND cấp huyện. Cụ thể:

2.1. Cho thuê đất, giao đất cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với cá nhân

UBND cấp huyện chịu trách nhiệm trong việc giao đất, cho thuê đất và cho phép cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, trong trường hợp cho cá nhân thuê đất hoặc thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất có mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 ha trở lên, cần phải có sự phê duyệt bằng văn bản của UBND cấp tỉnh. Quy định này nhằm đảm bảo việc sử dụng đất tuân thủ đúng quy hoạch và quản lý chặt chẽ. Điều này giúp tăng cường sự kiểm soát và tránh tình trạng sử dụng đất không đúng mục đích.

2.2. Giao đất đối với cộng đồng dân cư

Đất đai thuộc quyền quản lý và sử dụng của cộng đồng dân cư được giao bởi UBND cấp huyện. Quy định này tạo điều kiện để các cộng đồng dân cư có thể phát triển các dự án phù hợp với nhu cầu địa phương, như xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

3. Thẩm quyền của UBND cấp xã

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 123, UBND cấp xã được giao thẩm quyền cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp dùng vào mục đích công ích của xã, phường, hoặc thị trấn. Quy định này nhằm đảm bảo việc quản lý và sử dụng quỹ đất công ích được thực hiện một cách hiệu quả và phù hợp với nhu cầu thực tế tại địa phương. Đây là các loại đất được sử dụng cho các mục đích như xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng hoặc hỗ trợ các hoạt động cộng đồng.
Quy định này giúp UBND cấp xã quản lý hiệu quả quỹ đất công ích, đảm bảo đất đai được sử dụng đúng mục đích và đáp ứng nhu cầu phát triển của địa phương.

4. Điều chỉnh, gia hạn sử dụng đất

Theo Khoản 4 Điều 123, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 cũng đồng thời là những cơ quan có thẩm quyền quyết định việc điều chỉnh hoặc gia hạn thời gian sử dụng đất trong các trường hợp sau:
– Người sử dụng đất đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.
– Các trường hợp quyết định giao đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024.
Quy định này nhằm đảm bảo sự thống nhất trong quản lý đất đai, tránh tình trạng chồng chéo về thẩm quyền giữa các cấp cơ quan.

5. Quy định về việc không được phân cấp, ủy quyền

Khoản 5 Điều 123 nhấn mạnh rằng các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại các khoản 1, 2 và 4 không được phân cấp hoặc ủy quyền. Điều này nhằm đảm bảo sự minh bạch, trách nhiệm rõ ràng trong quá trình ra quyết định liên quan đến đất đai, tránh lạm dụng quyền lực hoặc gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.

6. Ý nghĩa của các quy định về thẩm quyền trong Luật Đất đai 2024

Những quy định tại Điều 123 Luật Đất đai 2024 có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý và sử dụng đất đai:
– Tăng cường quản lý nhà nước về đất đai: Các quy định này giúp phân định rõ thẩm quyền giữa các cấp chính quyền, đảm bảo việc quản lý đất đai được thực hiện hiệu quả và minh bạch.
– Bảo vệ quyền lợi người sử dụng đất: Người dân và tổ chức có thể nắm rõ cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai, tránh tình trạng nhầm lẫn hoặc bị gây khó khăn.
– Thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội: Việc giao đất, cho thuê đất, và chuyển mục đích sử dụng đất được thực hiện đúng quy định sẽ góp phần khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
– Ngăn ngừa tiêu cực: Quy định không được phân cấp, ủy quyền giúp hạn chế tình trạng lạm dụng quyền lực, tạo môi trường quản lý đất đai minh bạch, công bằng.
Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất là một nội dung quan trọng trong Luật Đất đai 2024. Việc phân định rõ ràng thẩm quyền giữa các cấp chính quyền không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý đất đai mà còn đảm bảo quyền lợi của người dân và tổ chức. Sự minh bạch, công khai trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan đến đất đai sẽ góp phần xây dựng một môi trường pháp lý ổn định và phát triển bền vững.