PHẢI KHAI THUẾ VỚI 5 KHOẢN TIỀN CHUYỂN VÀO TÀI KHOẢN CÁ NHÂN

Nhận tiền vào tài khoản cá nhân là chuyện quen thuộc trong đời sống hiện đại. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ rằng có những khoản tiền khi nhận qua chuyển khoản sẽ bắt buộc phải khai thuế, nếu không muốn đối mặt với truy thu hoặc xử phạt từ cơ quan chức năng.

Theo quy định hiện hành, nghĩa vụ nộp thuế không dựa vào số tiền chuyển vào nhiều hay ít, mà phụ thuộc vào bản chất của dòng tiền đó có phải là thu nhập phát sinh từ hoạt động tạo ra giá trị hay không. Dưới đây là 5 trường hợp người nhận tiền qua tài khoản cá nhân cần đặc biệt lưu ý.

1. Lương, thưởng, phụ cấp từ công việc

Đây là loại thu nhập dễ nhận diện nhất và luôn nằm trong diện bắt buộc kê khai. Nếu bạn đi làm và được trả lương qua tài khoản ngân hàng, số tiền này sẽ được cơ quan thuế theo dõi.

Thông thường, doanh nghiệp sẽ trừ thuế trước khi chuyển khoản. Tuy nhiên, nếu bạn làm ở nhiều nơi hoặc nhận thêm khoản ngoài hợp đồng, bạn cần tự quyết toán thuế vào cuối năm. Cơ quan thuế có thể đối chiếu dòng tiền với hồ sơ để kiểm tra sự minh bạch.

2. Thu nhập từ kinh doanh, nghề tự do

Bạn bán hàng online, làm freelance, dạy học, viết nội dung hay thiết kế và nhận tiền qua tài khoản cá nhân? Những khoản thu này, nếu vượt 100 triệu đồng/năm, được xem là thu nhập từ kinh doanh cá nhân và phải kê khai thuế theo quy định.

Cơ quan thuế có thể rà soát các tài khoản có lượng giao dịch lớn hoặc lặp lại thường xuyên để xác định hoạt động kinh doanh, dù không đăng ký hộ kinh doanh. Do đó, nếu đang làm nghề tự do, bạn nên chủ động theo dõi và khai báo đúng nghĩa vụ.

3. Phí dịch vụ, hoa hồng, tiền môi giới

Các khoản tiền nhận được nhờ giới thiệu khách hàng, làm trung gian giao dịch hay hỗ trợ dịch vụ chuyển – rút tiền, dù nhỏ, vẫn được coi là thu nhập chịu thuế nếu phát sinh từ hoạt động tạo ra giá trị.

Ví dụ: bạn rút tiền hộ người khác và nhận được 20 nghìn đồng phí dịch vụ. Khoản này – dù ít – vẫn có bản chất là thu nhập từ dịch vụ. Nếu xảy ra thường xuyên mà không kê khai, bạn có thể bị yêu cầu truy thu và xử lý vi phạm hành chính.

4. Tiền lãi từ khoản cho vay doanh nghiệp

Nếu bạn cho công ty hoặc tổ chức vay tiền và nhận lãi chuyển về tài khoản, phần tiền lãi đó sẽ bị đánh thuế với thuế suất 5%. Trong trường hợp này, đơn vị đi vay sẽ khấu trừ thuế trước khi trả lãi cho bạn.

Ngược lại, tiền lãi từ giao dịch giữa cá nhân với cá nhân hiện chưa thuộc diện chịu thuế. Tuy nhiên, nếu có dấu hiệu hoạt động cho vay lặp lại với quy mô lớn, bạn vẫn có thể bị yêu cầu kê khai theo diện thu nhập từ kinh doanh tài chính.

5. Tiền chuyển nhượng bất động sản (nếu khai giá thấp)

Khi bán nhà, đất, người bán phải nộp thuế 2% trên giá chuyển nhượng đã công chứng. Nếu bạn khai đúng giá trị thật, nghĩa vụ thuế đã hoàn thành.

Tuy nhiên, nếu bạn và bên mua thỏa thuận ghi giá thấp hơn thực tế để giảm thuế, cơ quan thuế hoàn toàn có thể kiểm tra dòng tiền trong tài khoản cá nhân. Nếu phát hiện số tiền nhận thực tế lớn hơn giá trên hợp đồng, bạn sẽ bị ấn định lại thu nhập, truy thu phần thiếu và có thể bị phạt.

Những khoản tiền KHÔNG phải khai thuế

Không phải tất cả các khoản chuyển vào tài khoản cá nhân đều bị tính thuế. Một số khoản sau đây không thuộc diện kê khai:

• Tiền mừng cưới, lì xì, quà biếu của người thân
• Tiền hoàn trả, thanh toán nợ giữa cá nhân với nhau
• Khoản tặng cho có văn bản chứng minh rõ ràng (giữa cha mẹ – con, vợ chồng…)
• Trợ cấp từ tổ chức, quỹ xã hội, tổ chức nhân đạo

Tuy vậy, nếu nhận khoản tiền lớn nhưng không thể chứng minh rõ ràng nguồn gốc, bạn vẫn có thể bị cơ quan thuế đặt nghi vấn và yêu cầu giải trình.

Mức phạt khi không khai thuế đúng hạn

Theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, nếu chậm nộp hồ sơ khai thuế hoặc khai sai, bạn có thể bị xử phạt như sau:

• Trễ từ 1–30 ngày: phạt từ 2–5 triệu đồng
• Trễ từ 31–60 ngày: phạt từ 5–8 triệu đồng
• Trễ từ 61–90 ngày: phạt từ 8–15 triệu đồng
• Trên 90 ngày và có phát sinh thuế: phạt 15–25 triệu đồng

Ngoài tiền phạt, còn có thể bị buộc nộp đủ số thuế, tiền chậm nộp, và bổ sung đầy đủ hồ sơ liên quan. Mức phạt đối với tổ chức vi phạm sẽ gấp đôi mức phạt với cá nhân.

Hiện nay, việc kiểm tra dòng tiền trong tài khoản cá nhân không còn xa lạ. Để tránh những rắc rối không đáng có, bạn nên chủ động khai thuế đúng và đủ nếu thu nhập thuộc diện quy định. Nếu nhận tiền từ người thân hoặc các khoản không phải chịu thuế, bạn nên lưu lại nội dung chuyển khoản, hợp đồng, giấy biên nhận… để chứng minh rõ ràng khi cần thiết.