Toàn cảnh quy hoạch khu công nghiệp TP.HCM sau sáp nhập

Sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu, TP.HCM bước vào giai đoạn tổ chức lại không gian công nghiệp. Mục tiêu đặt ra là phát triển theo hướng bền vững, hiệu quả và hiện đại hơn.

Trong chiến lược dài hạn đến năm 2040, tầm nhìn đến 2060, thành phố định hướng triển khai mô hình công nghiệp mới. Cụ thể gồm 33 khu công nghiệp (KCN), 3 khu chế xuất (KCX) và 7 cụm công nghiệp (CCN).

Tổng diện tích quy hoạch dự kiến đạt từ 9.200 đến 10.200 ha. Các khu công nghiệp sẽ được phân bổ tại những khu vực có lợi thế hạ tầng và khả năng kết nối tốt. Tiêu biểu như vành đai 3, tuyến tránh quốc lộ 22, cảng Hiệp Phước. Ngoài ra còn có các vùng đang đô thị hóa mạnh như Củ Chi, Bình Chánh và Bắc Cần Giờ.

Tái cấu trúc khu công nghiệp hiện hữu và quy hoạch mới

Mục tiêu trọng tâm trong quy hoạch các khu công nghiệp là tạo lập hệ sinh thái sản xuất tích hợp giữa công nghiệp – dịch vụ – lưu trú, đồng thời thúc đẩy mô hình công nghiệp thân thiện với môi trường và ứng dụng công nghệ cao. TP.HCM cũng đặc biệt chú trọng đến việc tái cấu trúc các khu công nghiệp hiện hữu nhằm tối ưu hiệu quả sử dụng đất và đáp ứng các tiêu chuẩn công nghiệp mới.

Một số khu công nghiệp nổi bật trong lộ trình điều chỉnh có thể kể đến như KCN Tân Tạo (quận Bình Tân), sẽ được quy hoạch lại với mục tiêu tăng mật độ xanh, tích hợp thương mại – dịch vụ, và khai thác hạ tầng giao thông hiện có. Tương tự, KCN Tân Bình sẽ được chuyển đổi dần sang mô hình công nghiệp công nghệ cao, giảm bớt các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, mở rộng không gian dành cho dân cư và dịch vụ đô thị.

Phân vùng phát triển công nghiệp theo địa bàn

Khu vực phía Nam TP.HCM là một trong những điểm nhấn quan trọng trong quy hoạch phát triển công nghiệp. Tại đây, thành phố sẽ nâng cấp hai khu công nghiệp chủ lực là KCN Hiệp Phước và KCX Tân Thuận. Cả hai khu này sẽ được định hướng phát triển theo mô hình tích hợp giữa logistics và công nghệ cao.

Lợi thế lớn của khu vực này là vị trí gần các cảng biển lớn, giúp hình thành chuỗi cung ứng đồng bộ và rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa. Ngoài ra, khu vực cũng sẽ được tăng cường kết nối hạ tầng giao thông để liên thông hiệu quả với trung tâm thành phố và các vùng kinh tế trọng điểm lân cận.

Ở khu vực phía Tây, TP.HCM sẽ đầu tư mạnh vào các khu công nghiệp như Lê Minh Xuân và Phạm Văn Hai. Các khu này sẽ được kết nối với nhiều cụm công nghiệp vệ tinh lân cận.

Khu vực phía Tây được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp mới. Lý do là nơi đây có lợi thế về vị trí địa lý gần trung tâm logistics Tân Kiên, hệ thống đường sắt và tuyến Vành đai 3.

Còn tại phía Bắc, thành phố sẽ đẩy mạnh phát triển các cụm công nghiệp dọc theo quốc lộ 22, vành đai 3 và 4. Hệ thống kết nối hạ tầng với các địa phương như Tây Ninh, Bình Dương và Long An sẽ được tăng cường.

Sự liên kết này hứa hẹn hình thành một vành đai sản xuất – logistics liên vùng. Qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho toàn khu vực TP.HCM mở rộng.

Riêng tại Bình Khánh (Cần Giờ), TP.HCM sẽ phát triển một khu đô thị – công nghiệp – cảng mới có tính đồng bộ cao. Mô hình này không chỉ giúp bảo tồn không gian sinh thái rừng ngập mặn, mà còn mở ra cơ hội cho phát triển công nghệ cao, thương mại quốc tế và du lịch sinh thái ven biển.

Khu công nghệ cao và cụm công nghiệp tại Thủ Đức

Khu vực Thủ Đức tiếp tục được xác định là trung tâm khoa học – công nghệ và sáng tạo của TP.HCM. Với 11 khu đô thị trọng điểm được quy hoạch trên diện tích từ 20.000 đến 22.000 ha, khu vực này sẽ tập trung phát triển các lĩnh vực then chốt như công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng cao, nghiên cứu – đào tạo và hạ tầng đô thị thông minh. Các khu công nghệ cao tiêu biểu bao gồm Khu công nghệ cao TP.HCM (quận 9 cũ), Khu công viên khoa học – công nghệ tại Thủ Đức và khu công nghệ cao Phú Mỹ Hưng (huyện Củ Chi).

Việc lồng ghép cụm công nghiệp và khu công nghệ cao vào quy hoạch tổng thể không gian đô thị giúp Thủ Đức trở thành hạt nhân đổi mới sáng tạo, mở rộng hệ sinh thái công nghiệp gắn với tri thức, đổi mới công nghệ và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hạ tầng giao thông và hành lang phát triển chiến lược

TP.HCM sẽ phát triển theo bốn hướng trọng điểm: Đông (kết nối Đồng Nai), Tây – Tây Nam (hướng về Long An và miền Tây), Tây Bắc (liên kết Tây Ninh, Bình Dương), và Nam (mở ra biển qua Cần Giờ). Để hỗ trợ quy hoạch các khu công nghiệp, thành phố triển khai nhiều trục giao thông huyết mạch như quốc lộ 22, đường Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt, cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, kết nối chặt chẽ giữa các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và khu chế xuất với khu đô thị, cảng biển, sân bay quốc tế và khu dân cư.

Cùng với đó, các hành lang phát triển kinh tế ven sông Sài Gòn và ven biển Cần Giờ sẽ được hình thành và nâng cấp, nhằm tạo động lực phát triển công nghiệp xanh – du lịch – dịch vụ, đồng thời mở rộng không gian đô thị chất lượng cao mang bản sắc riêng của TP.HCM.

Quy hoạch các khu công nghiệp ở TP.HCM sau sáp nhập không chỉ là giải pháp chiến lược để cơ cấu lại không gian công nghiệp, mà còn thể hiện tầm nhìn phát triển bền vững và thích ứng linh hoạt với tốc độ đô thị hóa. Sự đồng bộ trong quy hoạch cụm công nghiệp, khu chế xuất và khu công nghệ cao sẽ là đòn bẩy quan trọng giúp thành phố nâng cao sức cạnh tranh, thu hút đầu tư và khẳng định vai trò đầu tàu công nghiệp – đổi mới sáng tạo của cả nước trong những thập kỷ tới.